سلسله دروس مبانی اندیشه اسلامی 4 فسلفه اخلاق

از جمله سؤالاتی که برای هر انسانی رخ می نماید و نقشی مهم برای رسیدن به سعادت ایفا میکند، این است که معیار شناخت خوب و بد و ارزش و ضد ارزش چیست؟ آیا ارزش های اخلاقی نسبی هستند و در جوامع مختلف یا بین انسان های مختلف متفاوتند؟ آیا ارزشها و ضد ارزش ها منشأ واقعی و مشخصی دارند یا این که صرفا بر اساس قرارداد یا نظر اشخاص تعیین میشوند؟ دیدگاه اسلام به عنوان دین حق و خاتم در این مباحث چیست؟ کتاب فلسفه اخلاق به سؤالات فوق پاسخ می دهد.در این کتاب تبیین می شود که «ارزش» همواره به معنای «خواسته شده» نیست؛ بلکه به معنای «شایسته ی خواستن» نیز به کار می رود و از این جهت می توان آن را فراتر از میل و خواهش انسان دانست. همچنان که «لزوم و الزام» نیز همیشه به معنای باید و نبایدهای دستوری و قراردادی نیست؛ بلکه گاه لزوم اخلاقی از مقایسه رابطه واقعی بین فعل و هدف استنتاج می شود؛ از این رو، باید و نبایدها نیز می تواند فراتر از میل و خواهش انسان شکل بگیرد و گویای واقعیت هایی مطلق و ثابت باشد. با اثبات واقع گرایی اخلاقی، نسبیت اخلاقی ابطال میشود؛ هرچند نوعی نسبیت در ارتباط با شرایط عینی پذیرفتنی است. در مقام تبیین سرچشمه ارزش و لزوم اخلاقی، مکاتب رنگارنگی در دو دسته کلی «واقع گرایی» و «غیر واقع گرایی» شکل گرفته اند که هر کدام به بعد یا ابعادی از مسأله و با شیوه خاصی می پردازد. دیدگاه اسلامی از یک سونگری و کاستی های دیدگاه های دیگر مبراست و علاوه بر برخورداری از پشتوانه عقلی و وحیانی، محاسن پذیرفتنیِ دیدگاههای دیگر را نیز یک جا دارد.

در این کتاب هر چند که روش بحث برای اثبات مبانی، عقلی است؛ اما از آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام نیز در معرفی مکتب اخلاقی اسلام استفاده شده است.

سرفصل های این کتاب عبارتند از: کلیات/ مفاهیم اخلاقی/ ارزش و واقعیت/ اطلاق و نسبیت اخلاق/ مکاتب اخلاقی غیر واقع گرا/ مکاتب اخلاقی واقع گرا/ اثبات واقع گرایی اخلاقی/ معیار ارزش اخلاقی/ ارزیابی صفات اکتسابی و کارهای اختیاری.