اطلس فرهنگی – چیستی، فرآیند تدوین و کاربردهای آن

معرفی کتاب اطلس فرهنگی – چیستی، فرآیند تدوین و کاربردهای آن

از آنجایی که پایه تهیه هر اطلسی، نقشه جغرافیایی است؛ لذا می‌توان ادعا کرد که در ابتدا اطلس در حیطه علوم جغرافیایی مطرح و مورد استفاده قرار گرفته است.

جغرافیدانان در مطالعات خود از نقشه به عنوان ابزار اصلی خود استفاده می‌کنند و از مجموعه نقشه‌‌های موضوعی نیز که با اهداف مشخصی تهیه می‌شوند و نام آن را اطلس می‌گذارند، بهره فراوان می‌برند. از این‌رو، نقش جغرافیدانان در اصلاح فرایند تدوین و تهیه اطلس‌ها نقشی بی‌بدیل است.

شناخت و تبیین موضوع اطلس در جهت اصلاح و ساماندهی حیطه اطلس‌نگاری، از ضرورت‌‌های تدوین کتاب حاضر به شمار می‌آید. کتاب پیش‌رو ذیل موضوع «اطلس فرهنگی» و با هدف ارائه تصویری جامع از ماهیت، مفهوم و چارچوب و فرایند تهیه اطلس فرهنگی به نگارش درآمده است.

نویسنده قصد دارد در فصول پنجگانه کتاب نسبت به ارائه چارچوب‌‌های مفهومی، نظری و کاربردی اطلس فرهنگی تلاش نماید و الگوی جامع و استانداردی به دست‌اندرکاران تهیه اطلس‌ها پیشنهاد کند.

کتاب اطلس فرهنگی از مفاهیم و اصطلاحات تخصصی فرهنگی گفته و از ضرورت تهیه و تدوین اطلس فرهنگی و اینکه اطلس فرهنگی اصلا چیست و به چه کار می آید.

اطلس فرهنگی همان نقشه جغرافیای فرهنگی است. در کشور هروقت صحبت از مشکل و معظلی می شود همگی متفق القول هستیم که بله نیاز به فرهنگسازی است و البته که با حلوا حلوا گفتن، هیچ دهانی شیرین نشده و نمی شود. فرهنگسازی کار فرهنگی می خواهد. کار فرهنگی هم دید درست می خواهد و نقشه راه می خواهد و برنامه ریزی و اقدام.

رسالت اطلس های فرهنگی هم در همین راستا و همین است.بفهمید اوضاع فرهنگی اطراف و اکناف تان چه طور است و کجای کارید.

اطلس فرهنگی بطورکلی شامل اطلاعاتی از ابعاد گوناگون فرهنگ و از چندین حوزه مربوط به مباحث فرهنگی است. اطلس‌های تاریخی، مذهبی، قوم‌نگاری و زبان مرتبط با اطلس فرهنگی هستند.

اطلس فرهنگی به معنای درست تر مجموعه‌ای از اطلاعات زیر است :

رابطه انسان و محیط

گروه‌های انسانی شامل گروه های قومی، زبانی و شغلی

آثار بجای مانده از انسان مثل آثار فیزیکی و کالبدی مثل مسکن، ابزار و ادوات و … و رفتار و عملکرد مثل آداب و رسوم و مراسم و … که بصورت نقشه‌های زبان، مذهب، قومیت، آثار باستانی، اماکن فرهنگی(مانند کتابخانه، مسجد، سینما و…)، آموزش (باسوادی و بیسوادی) و معماری ارائه می‌شود.